Το μικρό μοναστηριακό συγκρότημα της Αγίας Σιών (Σιώνες) βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της Νισύρου, ανατολικά του πρόσφατα διανοιγμένου αμαξιτού δρόμου που οδηγεί από το Μανδράκι στο Άργος. Χτισμένο με τρόπο ώστε να είναι αθέατο από τον δρόμο, για προστασία από τις πειρατικές επιδρομές που προσέβαλλαν στο παρελθόν συχνά την περιοχή, κουρνιάζει στην πλαγιά χαμηλού υψώματος, στη δυτική πλευρά εύφορης κοιλάδας, κάτω από τις δυτικές απόκρημνες πλάγιες του επιβλητικού όρους Διαβάτη, του ψηλότερου βουνού της Νισύρου (698 μ.).
Το όνομα της Μονής, «Η Γέννησις τῆς Θεοτόκου εἰς Νέαν Σιών», εμφανίζεται σε έγγραφο του 1865 της Κοινότητας Νισύρου, το οποίο φέρει την σφραγίδα της. Αποτελεί μετόχι της Μονής της Παναγίας της Σπηλιανής, η οποία διαχειρίζεται τις εύφορες αγροτικές εκτάσεις που το περιβάλλουν. Χάρις σε αυτές, οι Σιώνες πρέπει να γνώρισαν σημαντική ακμή την περίοδο της λειτουργίας τους.
Το πετρόκτιστο αρχιτεκτονικό συγκρότημα είναι περίκλειστο, προστατευμένο από ψηλό τοίχο. Μια καμαροσκέπαστη αυλή οδηγεί στους υπόλοιπους χώρους του μοναστηριού που διατάσσονται σε τρία επίπεδα. Αυτοί περιλαμβάνουν κελιά για τη φιλοξενία των μοναχών, αποθήκες, δωμάτια αγροτικών εγκαταστάσεων και μια μεγάλη αίθουσα που ταυτίζεται πιθανόν με το Ηγουμενείο. Το μέγεθός του μαρτυρά ότι οι Σιώνες ήταν η μεγαλύτερη ίσως μονή της Νισύρου. Όπως όμως και η μονή του Αρμά στα βορειοανατολικά, ερήμωσε γρήγορα από μοναχούς.
Το καθολικό είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 8 Σεπτέμβρη. Πρόκειται για μικρή μονόκλιτη καμαροσκεπή βασιλική (διαστάσεων 6,00 x 3,00 μ.). Δύο εγκάρσια ενισχυτικά σφενδόνια, που φέρονται επί παραστάδων, διαιρούν τον εσωτερικό χώρο σε τρία μέρη. Το ξύλινο τέμπλο του ναού έχει αφαιρεθεί για συντήρηση και μόνο ίχνη του στυλοβάτη του διατηρούνται σήμερα στο δάπεδο.
Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο με αγιογραφίες σε μέτρια κατάσταση διατήρησης. Στο Ιερό Βήμα κυριαρχούν οι μορφές της Θεοτόκου στον τύπο της Πλατυτέρας, πάνω από αυτήν του Χριστού ως Μέγα Αρχιερέα, πλαισιωμένες από αγγέλους, τους τέσσερις Ιεράρχες και αγίους. Στον κυρίως ναό, εκατέρωθεν διακοσμητικής ταινίας που διατρέχει την οροφή κατά μήκος, αναπτύσσονται τέσσερις οριζόντιες ζώνες σε κάθε πλευρά. Περιλαμβάνουν κύκλους παραστάσεων και μεμονωμένων μορφών, με έμφαση στον θεομητορικό κύκλο, λόγω της αφιέρωσης του ναού στην Παναγία.
Σύμφωνα με έγγραφο του 1733, η τοιχογράφηση του ναού αποδίδεται στον ιερομόναχο Ιωνά. Το έργο του χρονολογείται στον 18ο αι. Αποτελεί δημιούργημα πίστης και ευσέβειας και με το λαϊκότροπο ύφος του συγκινεί τον απλό καθημερινό άνθρωπο στον οποίο απευθύνεται. Η λογική με την οποία οργανώθηκε η εικονογράφηση αλλά και τα τεχνοτροπικά της χαρακτηριστικά παρουσιάζουν σαφείς ομοιότητες με το καθολικό της μονής του Αρμά και τον ναό της Παναγίας Διαβατηνής, τα οποία φαίνεται να φιλοτέχνησε ο ίδιος αγιογράφος.
Για τον περιορισμό της φθοράς των τοιχογραφιών, έχουν γίνει σωστικές επεμβάσεις από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, με σκοπό τη μελλοντική αποκατάστασή τους, ενώ πρόσφατα η Εκκλησιαστική Επιτροπή πραγματοποίησε εργασίες αναστήλωσης των χώρων της Μονής, μετά από έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τοποθεσία:
Περιοχή Μανδρακίου, Νίσυρος, Τ.Κ. 85303
Μέσο Πρόσβασης:
Με αυτοκίνητο, κατόπιν πεζή
Πρόσβαση ΑμεΑ:
Όχι
Ώρες λειτουργίας:
Κατόπιν συνεννόησης
Κόστος εισόδου:
–
